Scoil Ghlas/Green Schools
Scoil Ghlas/Green Schools:
Green-Schools – Working together for a sustainable future (greenschoolsireland.org)
Tá Gaelscoil Chill Mhantáin cláraithe leis an bhfeachtas ‘Scoileanna Glasa’ agus tá muintir na scoile ag obair le chéile chun Brat Ghlas a fháil. Faoi láthair, táimid ag obair ar an teama; Bruscar agus dramhaíl.
Is í An Taisce – an tIontaobhas Náisiúnta d’Éirinn an phríomheagraíocht chomhshaoil in Éirinn. Is iomaí réimse atá faoina cúram aici, ó oidhreacht nádúrtha na talún, an aeir, an uisce agus an fhlóra agus an fhána go dtí an oidhreacht a bhaineann le foirgnimh agus le gairdíní. Trí na líonraí áitiúla, náisiúnta agus idirnáisiúnta atá aici, tá sé mar aidhm aici oideachas a chur ar an bpobal, a gcuid tuairimí a threorú agus bonn eolais a chur faoi na tuairimí sin, chomh maith le tionchar a imirt ar bheartais agus ar an bhforbairt. I measc na straitéisí atá ann leis na haidhmeanna seo a bhaint amach tá tionscadail feasachta agus oideachais, mar shampla: (tógtha ó suíomh www.greenschools.org)
Education Unit programmes:
Green-Schools www.greenschoolsireland.org
Blue Flag www.beachawards.ie
Clean Coast www.cleancoastsireland.org
National Spring Clean www.nationalspringclean.org
Green Home www.greenhome.ie
Neat Streets www.neatstreets.org
Greening Communities www.greeningcommunities.ie
Green Communities www.antaisce.org
Green Campus www.greencampusireland.org
Clár an-rathúil atá ar an bhfód leis na blianta is ea Clár na Scoileanna Glasa, a spreagann an fhreagracht chomhshaoil i measc daoine óga i scoileanna ó cheann ceann na tíre. Tá breis is 90% de na bunscoileanna agus de na meánscoileanna dá bhfuil ann páirteach sa chlár agus is féidir le hinstitiúidí tríú leibhéal páirt a ghlacadh ann anois freisin. Cuireann Clár na Scoileanna Glasa an phleanáil fhadtéarmach chomhshaoil chun cinn do scoileanna agus spreagann sé bearta praiticiúla a dhéanamh d’fhonn an comhshaol a chosaint. Foghlaimíonn na rannpháirtithe faoin tábhacht a bhaineann lenár gcomhshaol a chosaint agus a fheabhsú agus faoi na bearta is féidir leo a dhéanamh as a stuaim féin. Braitheann rath an chláir ar shaineolas, ar dhea-thoil, ar obair chrua agus ar chomhoibriú a fhaightear ó réimse leathan eagraíochtaí agus daoine aonair. Ba mhaith liom aitheantas a thabhairt don mhéid atá déanta ag an Taisce, agúdaráis áitiúla, ag tuismitheoirí agus ag na scoileanna go háirithe.
Clár na scoileanna glasa
Tá clár na scoileanna glasa bunaithe ar sheacht gcéim. Tugtar breac chuntas ar na céimeanna seo thíos
- Coiste Chlár na scoileanna glasa
- Athbhreithniú Comhshaoil
- Plean Gníomhaíochta
- Monatóireacht agus Measúnacht
- Obair Churaclam
- Daoine a chur ar an eolas agus a mhealladh chun páirt a ghlacadh
- An Cód Glas
- Coiste Chlár na scoileanna glasa/Green schools’ committee
Cuireadh ár gCoiste Glas, dhá bhliain ó shin, 2021 agus tá idir mhúinteoirí, SNA, glantóirí agus pháistí air. Tá roinnt mhaith téamaí difriúla. Táimid ag súil le an chéad brat a bhronnadh i mbliana. Bruscar agus dramhaíl an téama i mbliana.
The committee was set up in Septmeber 2021 and we have teachers, SNAs, cleaners and students on the committee. Our theme this year is: litter and waste
Déanann baill na Choiste Glas obair iontach timpeall na scoile ag roinnt eolais leis na ranganna éagsúla. Tar éis comórtas a eagrú chun mana scoile (school motto) don scoil ghlas a chumadh, roghnaíodh an mana…… Tá an mana sin le fheiceáil ar ár gclár fógra.
Everyone in Gaelscoil Chill Mhantáin is working hard with the Green Schools campaign and aiming to get a Green Flag for the school.
Bheadh gach éinne a bhuíoch díot dá gcabhrófá leo sna hiarrachta seo.
Everyone in the school would be grateful if you would be aware of their efforts and would help in any way.
- Athbhreithniú Comhshaoil
“Leis an méid dramhaíola a laghdú i do scoil, is í an chéad chéim nach mór duit a fháil amach cá mhéad dramhaíola a bhíonn á tairgeadh ag do scoil agus cá as a dtagann an dramhaíl sin. Is í an dara chéim de Chlár na Scoileanna Glasa an tAthbhreithniú Comhshaoil. Tar éis duit sainaithint a dhéanamh ar an méid dramhaíola a tháirgtear is do scoil agus ar na bealaí a tháirgtear é, beidh tú in ann díriú ar an dramhaíl seo a laghdú”
The committee have so far carried out four reviews since we set up two years ago. The first was seeing how much waste was being thrown out. We were throwing out a massive 5-6 bags a day in rubbish. We had no recycling bins nor compost bins.
5/6th class became aware of what rubbish was being thrown out. When they separated waste from recycling, they were able to fill a bag of rubbish after 8 school days. They were very impressed and proud of their efforts.
Meán Fómhair 2022
Chaith Alessia agus Cerys seachtain ag déanamh monatóireacht ar an méid bruscar a bhíomar ag caitheamh amach
Ar an 29ú Samhain 2022,Chuaigh Cillín agus Oisín timpeall na scoile ag féachaint ar an méid bruscar a bhí timpeall na scoile agus sa chlós. Thug siad faoi dheara go raibh a lán bruscar ar chlós na Naíonáin.
In September 2022, two students from 6th class carried out a waste audit. They went around to every room in the school collecting waste only. They came back with half a bag of rubbish per day from the whole school.
Méan Fomhair 2021&2022
Members of the committee checked to see what bins were in the classrooms and what bins were needed in order to separate the recycling, waste and compost. They reported their finding to the school secretary and new bins were ordered.
Two members of the committee did a review of the blackspots around the school yard. The senior yards were good but the infant yard had a lot of rubbish. It was reported back that there was rubbish in the shrubs too. It was agreed at a meeting of the committee that no food or rubbish would be taken out to the yard. The committee were against putting bins in the yard as this might encourage children to take rubbish to the yard. They went back and checked the school yards on two separate occasions after this and found that the yard was clear of rubbish.
A black spot review has been done and checked and re-evaluated. Children learn not to rubbish and the correct bin for their waste.
Committee members will check for themselves how much rubbish is being thrown out by doing a audit for a week. They will report their findings back to the school at a school assembly.
The coordinator speaks to the school cleaners twice per term to check on progress of waste and they report back to the coordinator.
- Plean Gníomhaíochta
Is é an plean gníomhaíochta bun agus barr Chlár na Scoileanna Glasa. Sraith spriocanna tráthchláraithe is ea é a bhfuil sé mar aidhm aige feabhsuithe a bhaint amach thar thréimhse sheasta. Is cóir spriocanna inchainníochtúla a shocrú nuair is féidir m.sh. laghdú 60% ar an méid dramhaíola a chuirtear chuig an líonadh talún faoi cheann 9 mí. Is cóir torthaí an athbhreithnithe chomhshaoil a úsáid le bonn eolais a chur faoin bplean gníomhaíochta i ngach cás.
Tá ar bplean gníomhaíochta le feiceáil ar an gclár fógra agus ar Instagram
- Monatóireacht agus Measúnacht
Meán Fómhair 2022
Chaith Alessia agus Cerys seachtain ag déanamh monatóireacht ar an méid bruscar a bhíomar ag caitheamh amach
Ar an 29ú Samhain 2022, Chuaigh Cillín agus Oisín timpeall na scoile ag féachaint ar an méid bruscar a bhí timpeall na scoile agus sa chlós. Thug siad faoi dheara go raibh a lán bruscar ar chlós na Naíonáin.
Cinnteoidh monatóireacht ar Chlár na Scoileanna Glasa go gcoinneofar súil ar dhul chun cinn i dtreo spriocanna, go ndéanfar leasú air nuair is gá, agus go
ndéanfar ceiliúradh ar a mbainfear amach. Is mar gheall ar mhonatóireacht agus ar mheasúnacht a dhéanamh ar Chlár na Scoileanna Glasa gur féidir le daoine muinín a bheith acu as. Mar a luadh cheana, is cóir an próiseas monatóireachta a fhorbairt ag an am céanna leis an bplean gníomhaíochta. Oiread agus is féidir, is cóir go mbeidh na daltaí féin freagrach as monatóireacht a dhéanamh ar an gclár. (Tógtha ón gClár na Scoileanna glasa)
Deanann na páistí a bhailíonn an athchúsáil cinntiú go bhfuil gach rud ‘Glan, tirim agus sa bhosca ceart’
The children from 5/6th class made sure that the recycling was clean and dry and in the right bin. If it wasn’t, it is/was sent back to the classroom it came from. This has really helped in making sure our recycling system works effectively.
Older children on the committee are monitoring daily what is being put into the recycling when they collect it. If it is not in the right bin, it is sent back to the classroom so the children will learn quickly how to re-cycle correctly. Evaluating our progress in how well we re-cycle is important too.
- Obair Churaclaim
Ealaín: Tá póstaerí cruthaithe timpeall na scoile. Tá a lán eálaín le feiceáil ar an gclár fógra.
Matamaitic: Bhí/Tá cairteacha agus graif ag teastáil chun ár dtorthaí a leiriú.
OSPS: Ag tabhairt aire do mo cheantar. Forbairt phearsanta agus folláine a chur chun cinn.
Ag obair le chéile. Cumarsáid agus comhoibriú chun cinn.
Teangacha: Ag úsáid teanga . ag caint lena chéile. Ag tógail nótaí síos.
Tíreolaíocht: Tuiscint a fhorbairt ar shaincheisteanna comhshaoil ar an leibhéil áitiúla agus dhomhanda
Scríbhneoireacht: Ag éisteacht le duine agus Ag breacadh nótaí síos.
Corpoideachas: Ag baillíu an athchúrsail (neart ag teastaíl chun na malaí athchúrsáil a iompar) Scileanna mionmhotáir ag teastáil.
- Daoine a chur ar an eolas agus a mhealladh chun páirt a ghlacadh
Cuirtear eolas ar an gclár fógra agus sa nuachtlitir
Labhair ár bpríomhoide faoi an modh ceart le athchúrsáil ag tionóil. Labhair grúpa ón gcoiste freisin. Bhí gach éinne níos soileirí tar éis an caint seo. Our príomhoide went through what should be thrown out and what should be put in the compost/recycling at an assembly. 5/6th class did a similar piece at an assembly so children know that everything should be clean and dry before recycling it.
Eolas ar fáil ar suíomh na scoile,Instagram agus tríd Aladdin
7. An Cód Glas
*Oibrímis le chéile chun ár gcuid dramhaíola ar fad a laghdú, a athúsáid agus a athchúrsáil.
*Aimsigh bosca bruscair ar son na cúise.
*Déan cinnte go bhfuil na rudaí i gcomhair athchúrsáil glan agus tirim.